بنا به آیات و سفارشهای بزرگان دین اسلام که به قلم شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان گردآوری شده است؛ برای شب و روز اول ماه مبارک رمضان اعمالی ذکر شده که در ادامه میخوانید:
* اعمال شب اول ماه مبارک رمضان
در آن چند عمل مستحب است:
1- استهلال؛ یعنى جستجوى هلال ماه و بعضى استهلال این ماه را واجب دانستهاند
2- چون رؤیت هلال کرد، به هلال اشاره نکند، بلکه رو به قبله کرده و دستها را به آسمان بردارد و هلال را خطاب کرده و بگوید:
رَبِّی وَ رَبُّکَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ اللَّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَیْنَا بِالْأَمْنِ وَ الْإِیمَانِ وَ السَّلامَةِ وَ الْإِسْلامِ وَ الْمُسَارَعَةِ إِلَى مَا تُحِبُّ وَ تَرْضَى اللَّهُمَّ بَارِکْ لَنَا فِی شَهْرِنَا هَذَا وَ ارْزُقْنَا خَیْرَهُ وَ عَوْنَهُ وَ اصْرِفْ عَنَّا ضُرَّهُ وَ شَرَّهُ وَ بَلاءَهُ وَ فِتْنَتَهُ
همچنین در روایت آمده است، زمانى که رسول خدا(ص) هلال ماه رمضان را رؤیت مىکرد، روى شریفش را به جانب قبله مىگرداند و مىفرمود:
اللَّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَیْنَا بِالْأَمْنِ وَ الْإِیمَانِ وَ السَّلامَةِ وَ الْإِسْلامِ وَ الْعَافِیَةِ الْمُجَلَّلَةِ وَ دِفَاعِ الْأَسْقَامِ(وَ الرِّزْقِ الْوَاسِعِ) وَ الْعَوْنِ عَلَى الصَّلاةِ وَ الصِّیَامِ وَ الْقِیَامِ وَ تِلاوَةِ الْقُرْآنِ اللَّهُمَّ سَلِّمْنَا لِشَهْرِ رَمَضَانَ وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا وَ سَلِّمْنَا فِیهِ حَتَّى یَنْقَضِیَ عَنَّا شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَدْ عَفَوْتَ عَنَّا وَ غَفَرْتَ لَنَا وَ رَحِمْتَنَا
از حضرت صادق(ع) روایت شده که فرمودند: چون رؤیت هلال کردی، بگو:
اللَّهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَدِ افْتَرَضْتَ عَلَیْنَا صِیَامَهُ وَ أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ هُدًى لِلنَّاسِ وَ بَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ اللَّهُمَّ أَعِنَّا عَلَى صِیَامِهِ وَ تَقَبَّلْهُ مِنَّا وَ سَلِّمْنَا فِیهِ وَ سَلِّمْنَا مِنْهُ وَ سَلِّمْهُ لَنَا فِی یُسْرٍ مِنْکَ وَ عَافِیَةٍ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ یَا رَحْمَانُ یَا رَحِیمُ.
3- غسل شب اول ماه: روایت شده که هر کسی در شب اول ماه رمضان غسل کند تا ماه رمضان آینده خارش بدن به او نرسد، همچنین 30 کف آب بر سر بریزد تا ماه رمضان آینده با طهارت معنوى باشد.
4- زیارت قبر امام حسین(ع): هر که امام حسین(ع) را زیارت کند، گناهانش ریخته شود و ثواب حجاج و معتمران آن سال را دریابد .
5- دو رکعت نماز در شب اول: در هر رکعت سوره «حمد» و سوره «انعام» بخواند و از خدا بخواهد تا او را کفایت کند و از دردها و آنچه میترسد نگهداری کند.
6- خواندن دعای امام جواد(ع) بعد از نماز مغرب:
اللَّهُمَّ یَا مَنْ یَمْلِکُ التَّدْبِیرَ وَ هُوَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ یَا مَنْ یَعْلَمُ خائِنَةَ الْأَعْیُنِ وَ ما تُخْفِی الصُّدُورُ وَ تُجِنُّ الضَّمِیرُ وَ هُوَ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا مِمَّنْ نَوَى فَعَمِلَ وَ لَا تَجْعَلْنَا مِمَّنْ شَقِیَ فَکَسِلَ وَ لَا مِمَّنْ هُوَ عَلَى غَیْرِ عَمَلٍ یَتَّکِلُ اللَّهُمَّ صَحِّحْ أَبْدَانَنَا مِنَ الْعِلَلِ وَ أَعِنَّا عَلَى مَا افْتَرَضْتَ عَلَیْنَا مِنَ الْعَمَلِ حَتَّى یَنْقَضِیَ عَنَّا شَهْرُکَ هَذَا وَ قَدْ أَدَّیْنَا مَفْرُوضَکَ فِیهِ عَلَیْنَا اللَّهُمَّ أَعِنَّا عَلَى صِیَامِهِ وَ وَفِّقْنَا لِقِیَامِهِ وَ نَشِّطْنَا فِیهِ لِلصَّلَاةِ وَ لَا تَحْجُبْنَا مِنَ الْقِرَاءَةِ وَ سَهِّلْ لَنَا فِیهِ إِیتَاءَ الزَّکَاةِ اللَّهُمَّ لَا تُسَلِّطْ عَلَیْنَا وَصَباً وَ لَا تَعَباً وَ لَا سَقَماً وَ لَا عَطَباً اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا الْإِفْطَارَ مِنْ رِزْقِکَ الْحَلَالِ اللَّهُمَّ سَهِّلْ لَنَا فِیهِ مَا قَسَمْتَهُ مِنْ رِزْقِکَ وَ یَسِّرْ مَا قَدَّرْتَهُ مِنْ أَمْرِکَ وَ اجْعَلْهُ حَلَالًا طَیِّباً نَقِیّاً مِنَ الْآثَامِ خَالِصاً مِنَ الْآصَارِ وَ الْأَجْرَامِ اللَّهُمَّ لَا تُطْعِمْنَا إِلَّا طَیِّباً غَیْرَ خَبِیثٍ وَ لَا حَرَامٍ وَ اجْعَلْ رِزْقَکَ لَنَا حَلَالًا لَا یَشُوبُهُ دَنَسٌ وَ لَا أَسْقَامٌ یَا مَنْ عِلْمُهُ بِالسِّرِّ کَعِلْمِهِ بِالْأَعْلَانِ یَا مُتَفَضِّلًا عَلَى عِبَادِهِ بِالْإِحْسَانِ یَا مَنْ هُوَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ* وَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ خَبِیرٌ
أَلْهِمْنَا ذِکْرَکَ وَ جَنِّبْنَا عُسْرَکَ وَ أَنِلْنَا یُسْرَکَ وَ اهْدِنَا لِلرَّشَادِ وَ وَفِّقْنَا لِلسَّدَادِ وَ اعْصِمْنَا مِنَ الْبَلَایَا وَ صُنَّا مِنَ الْأَوْزَارِ وَ الْخَطَایَا یَا مَنْ لَا یَغْفِرُ عَظِیمَ الذُّنُوبِ غَیْرُهُ وَ لَا یَکْشِفُ السُّوءَ إِلَّا هُوَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ أَکْرَمَ الْأَکْرَمِینَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ الطَّیِّبِینَ وَ اجْعَلْ صِیَامَنَا مَقْبُولًا وَ بِالْبِرِّ وَ التَّقْوَى مَوْصُولًا وَ کَذَلِکَ فَاجْعَلْ سَعْیَنَا مَشْکُوراً وَ قِیَامَنَا مَبْرُوراً وَ قُرْآنَنَا مَرْفُوعاً وَ دُعَاءَنَا مَسْمُوعاً وَ اهْدِنَا لِلْحُسْنَى وَ جَنِّبْنَا الْعُسْرَى وَ یَسِّرْنَا لِلْیُسْرَى وَ أَعْلِ لَنَا الدَّرَجَاتِ وَ ضَاعِفْ لَنَا الْحَسَنَاتِ وَ اقْبَلْ مِنَّا الصَّوْمَ وَ الصَّلَاةَ وَ اسْمَعْ مِنَّا الدَّعَوَاتِ وَ اغْفِرْ لَنَا الْخَطِیئَاتِ وَ تَجَاوَزْ عَنَّا السَّیِّئَاتِ وَ اجْعَلْنَا مِنَ الْعَامِلِینَ الْفَائِزِینَ وَ لَا تَجْعَلْنَا مِنَ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لَا الضَّالِّینَ حَتَّى یَنْقَضِیَ شَهْرُ رَمَضَانَ عَنَّا وَ قَدْ قَبِلْتَ فِیهِ صِیَامَنَا وَ قِیَامَنَا وَ زَکَّیْتَ فِیهِ أَعْمَالَنَا وَ غَفَرْتَ فِیهِ ذُنُوبَنَا وَ أَجْزَلْتَ فِیهِ مِنْ کُلِّ خَیْرٍ نَصِیبَنَا فَإِنَّکَ الْإِلَهُ الْمُجِیبُ وَ الرَّبُّ الْقَرِیبُ وَ أَنْتَ بِکُلِّ شَیْءٍ مُحِیطٌ
7- خواندن دعای دیگری از امام صادق(ع) در شب اول ماه رمضان:
اللَّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضَانَ مُنَزِّلَ الْقُرْآنِ هَذَا شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ وَ أَنْزَلْتَ فِیهِ آیَاتٍ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى وَ الْفُرْقانِ اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا صِیَامَهُ وَ أَعِنَّا عَلَى قِیَامِهِ اللَّهُمَّ سَلِّمْهُ لَنَا وَ سَلِّمْنَا فِیهِ وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا فِی یُسْرٍ مِنْکَ وَ مُعَافَاةٍ وَ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَ فِیمَا تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَکِیمِ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضَاءِ الَّذِی لَا یُرَدُّ وَ لَا یُبَدَّلُ أَنْ تَکْتُبَنِی مِنْ حُجَّاجِ بَیْتِکَ الْحَرَامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمْ الْمَشْکُورِ سَعْیُهُمْ الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمْ الْمُکَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئَاتُهُمْ وَ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ أَنْ تُطِیلَ لِی فِی عُمْرِی وَ تُوَسِّعَ عَلَیَّ مِنَ الرِّزْقِ الْحَلَالِ.
8- خواندن دعایی از رسول اکرم(ص) در شب اول ماه مبارک رمضان:
اللَّهُمَّ إِنَّهُ قَدْ دَخَلَ شَهْرُ رَمَضَانَ اللَّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضَانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ وَ جَعَلْتَهُ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى وَ الْفُرْقانِ اللَّهُمَّ فَبَارِکْ لَنَا فِی شَهْرِ رَمَضَانَ وَ أَعِنَّا عَلَى صِیَامِهِ وَ صَلَوَاتِهِ وَ تَقَبَّلْهُ مِنَّا
همچنین روایت است که پیامبر اعظم(ص) در شب اول ماه رمضان این دعا را مىخواندند:
الْحَمْدُلِلَّهِ الَّذِی أَکْرَمَنَا بِکَ أَیُّهَا الشَّهْرُ الْمُبَارَکُ اللَّهُمَّ فَقَوِّنَا عَلَى صِیَامِنَا وَ قِیَامِنَا وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْکافِرِینَ اللَّهُمَّ أَنْتَ الْوَاحِدُ فَلَا وَلَدَ لَکَ وَ أَنْتَ الصَّمَدُ فَلَا شِبْهَ لَکَ وَ أَنْتَ الْعَزِیزُ فَلَا یُعِزُّکَ شَیْءٌ وَ أَنْتَ الْغَنِیُّ وَ أَنَا الْفَقِیرُ وَ أَنْتَ الْمَوْلَى وَ أَنَا الْعَبْدُ وَ أَنْتَ الْغَفُورُ وَ أَنَا الْمُذْنِبُ وَ أَنْتَ الرَّحِیمُ وَ أَنَا الْمُخْطِئُ وَ أَنْتَ الْخَالِقُ وَ أَنَا الْمَخْلُوقُ وَ أَنْتَ الْحَیُّ وَ أَنَا الْمَیِّتُ أَسْأَلُکَ بِرَحْمَتِکَ أَنْ تَغْفِرَ لِی وَ تَرْحَمَنِی وَ تَجَاوَزَ عَنِّی إِنَّکَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
1- استهلال؛ یعنى جستجوى هلال ماه و بعضى استهلال این ماه را واجب دانستهاند
2- چون رؤیت هلال کرد، به هلال اشاره نکند، بلکه رو به قبله کرده و دستها را به آسمان بردارد و هلال را خطاب کرده و بگوید:
رَبِّی وَ رَبُّکَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ اللَّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَیْنَا بِالْأَمْنِ وَ الْإِیمَانِ وَ السَّلامَةِ وَ الْإِسْلامِ وَ الْمُسَارَعَةِ إِلَى مَا تُحِبُّ وَ تَرْضَى اللَّهُمَّ بَارِکْ لَنَا فِی شَهْرِنَا هَذَا وَ ارْزُقْنَا خَیْرَهُ وَ عَوْنَهُ وَ اصْرِفْ عَنَّا ضُرَّهُ وَ شَرَّهُ وَ بَلاءَهُ وَ فِتْنَتَهُ
همچنین در روایت آمده است، زمانى که رسول خدا(ص) هلال ماه رمضان را رؤیت مىکرد، روى شریفش را به جانب قبله مىگرداند و مىفرمود:
اللَّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَیْنَا بِالْأَمْنِ وَ الْإِیمَانِ وَ السَّلامَةِ وَ الْإِسْلامِ وَ الْعَافِیَةِ الْمُجَلَّلَةِ وَ دِفَاعِ الْأَسْقَامِ(وَ الرِّزْقِ الْوَاسِعِ) وَ الْعَوْنِ عَلَى الصَّلاةِ وَ الصِّیَامِ وَ الْقِیَامِ وَ تِلاوَةِ الْقُرْآنِ اللَّهُمَّ سَلِّمْنَا لِشَهْرِ رَمَضَانَ وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا وَ سَلِّمْنَا فِیهِ حَتَّى یَنْقَضِیَ عَنَّا شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَدْ عَفَوْتَ عَنَّا وَ غَفَرْتَ لَنَا وَ رَحِمْتَنَا
از حضرت صادق(ع) روایت شده که فرمودند: چون رؤیت هلال کردی، بگو:
اللَّهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَدِ افْتَرَضْتَ عَلَیْنَا صِیَامَهُ وَ أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ هُدًى لِلنَّاسِ وَ بَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ اللَّهُمَّ أَعِنَّا عَلَى صِیَامِهِ وَ تَقَبَّلْهُ مِنَّا وَ سَلِّمْنَا فِیهِ وَ سَلِّمْنَا مِنْهُ وَ سَلِّمْهُ لَنَا فِی یُسْرٍ مِنْکَ وَ عَافِیَةٍ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ یَا رَحْمَانُ یَا رَحِیمُ.
3- غسل شب اول ماه: روایت شده که هر کسی در شب اول ماه رمضان غسل کند تا ماه رمضان آینده خارش بدن به او نرسد، همچنین 30 کف آب بر سر بریزد تا ماه رمضان آینده با طهارت معنوى باشد.
4- زیارت قبر امام حسین(ع): هر که امام حسین(ع) را زیارت کند، گناهانش ریخته شود و ثواب حجاج و معتمران آن سال را دریابد .
5- دو رکعت نماز در شب اول: در هر رکعت سوره «حمد» و سوره «انعام» بخواند و از خدا بخواهد تا او را کفایت کند و از دردها و آنچه میترسد نگهداری کند.
6- خواندن دعای امام جواد(ع) بعد از نماز مغرب:
اللَّهُمَّ یَا مَنْ یَمْلِکُ التَّدْبِیرَ وَ هُوَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ یَا مَنْ یَعْلَمُ خائِنَةَ الْأَعْیُنِ وَ ما تُخْفِی الصُّدُورُ وَ تُجِنُّ الضَّمِیرُ وَ هُوَ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا مِمَّنْ نَوَى فَعَمِلَ وَ لَا تَجْعَلْنَا مِمَّنْ شَقِیَ فَکَسِلَ وَ لَا مِمَّنْ هُوَ عَلَى غَیْرِ عَمَلٍ یَتَّکِلُ اللَّهُمَّ صَحِّحْ أَبْدَانَنَا مِنَ الْعِلَلِ وَ أَعِنَّا عَلَى مَا افْتَرَضْتَ عَلَیْنَا مِنَ الْعَمَلِ حَتَّى یَنْقَضِیَ عَنَّا شَهْرُکَ هَذَا وَ قَدْ أَدَّیْنَا مَفْرُوضَکَ فِیهِ عَلَیْنَا اللَّهُمَّ أَعِنَّا عَلَى صِیَامِهِ وَ وَفِّقْنَا لِقِیَامِهِ وَ نَشِّطْنَا فِیهِ لِلصَّلَاةِ وَ لَا تَحْجُبْنَا مِنَ الْقِرَاءَةِ وَ سَهِّلْ لَنَا فِیهِ إِیتَاءَ الزَّکَاةِ اللَّهُمَّ لَا تُسَلِّطْ عَلَیْنَا وَصَباً وَ لَا تَعَباً وَ لَا سَقَماً وَ لَا عَطَباً اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا الْإِفْطَارَ مِنْ رِزْقِکَ الْحَلَالِ اللَّهُمَّ سَهِّلْ لَنَا فِیهِ مَا قَسَمْتَهُ مِنْ رِزْقِکَ وَ یَسِّرْ مَا قَدَّرْتَهُ مِنْ أَمْرِکَ وَ اجْعَلْهُ حَلَالًا طَیِّباً نَقِیّاً مِنَ الْآثَامِ خَالِصاً مِنَ الْآصَارِ وَ الْأَجْرَامِ اللَّهُمَّ لَا تُطْعِمْنَا إِلَّا طَیِّباً غَیْرَ خَبِیثٍ وَ لَا حَرَامٍ وَ اجْعَلْ رِزْقَکَ لَنَا حَلَالًا لَا یَشُوبُهُ دَنَسٌ وَ لَا أَسْقَامٌ یَا مَنْ عِلْمُهُ بِالسِّرِّ کَعِلْمِهِ بِالْأَعْلَانِ یَا مُتَفَضِّلًا عَلَى عِبَادِهِ بِالْإِحْسَانِ یَا مَنْ هُوَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ* وَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ خَبِیرٌ
أَلْهِمْنَا ذِکْرَکَ وَ جَنِّبْنَا عُسْرَکَ وَ أَنِلْنَا یُسْرَکَ وَ اهْدِنَا لِلرَّشَادِ وَ وَفِّقْنَا لِلسَّدَادِ وَ اعْصِمْنَا مِنَ الْبَلَایَا وَ صُنَّا مِنَ الْأَوْزَارِ وَ الْخَطَایَا یَا مَنْ لَا یَغْفِرُ عَظِیمَ الذُّنُوبِ غَیْرُهُ وَ لَا یَکْشِفُ السُّوءَ إِلَّا هُوَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ أَکْرَمَ الْأَکْرَمِینَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ الطَّیِّبِینَ وَ اجْعَلْ صِیَامَنَا مَقْبُولًا وَ بِالْبِرِّ وَ التَّقْوَى مَوْصُولًا وَ کَذَلِکَ فَاجْعَلْ سَعْیَنَا مَشْکُوراً وَ قِیَامَنَا مَبْرُوراً وَ قُرْآنَنَا مَرْفُوعاً وَ دُعَاءَنَا مَسْمُوعاً وَ اهْدِنَا لِلْحُسْنَى وَ جَنِّبْنَا الْعُسْرَى وَ یَسِّرْنَا لِلْیُسْرَى وَ أَعْلِ لَنَا الدَّرَجَاتِ وَ ضَاعِفْ لَنَا الْحَسَنَاتِ وَ اقْبَلْ مِنَّا الصَّوْمَ وَ الصَّلَاةَ وَ اسْمَعْ مِنَّا الدَّعَوَاتِ وَ اغْفِرْ لَنَا الْخَطِیئَاتِ وَ تَجَاوَزْ عَنَّا السَّیِّئَاتِ وَ اجْعَلْنَا مِنَ الْعَامِلِینَ الْفَائِزِینَ وَ لَا تَجْعَلْنَا مِنَ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لَا الضَّالِّینَ حَتَّى یَنْقَضِیَ شَهْرُ رَمَضَانَ عَنَّا وَ قَدْ قَبِلْتَ فِیهِ صِیَامَنَا وَ قِیَامَنَا وَ زَکَّیْتَ فِیهِ أَعْمَالَنَا وَ غَفَرْتَ فِیهِ ذُنُوبَنَا وَ أَجْزَلْتَ فِیهِ مِنْ کُلِّ خَیْرٍ نَصِیبَنَا فَإِنَّکَ الْإِلَهُ الْمُجِیبُ وَ الرَّبُّ الْقَرِیبُ وَ أَنْتَ بِکُلِّ شَیْءٍ مُحِیطٌ
7- خواندن دعای دیگری از امام صادق(ع) در شب اول ماه رمضان:
اللَّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضَانَ مُنَزِّلَ الْقُرْآنِ هَذَا شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ وَ أَنْزَلْتَ فِیهِ آیَاتٍ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى وَ الْفُرْقانِ اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا صِیَامَهُ وَ أَعِنَّا عَلَى قِیَامِهِ اللَّهُمَّ سَلِّمْهُ لَنَا وَ سَلِّمْنَا فِیهِ وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا فِی یُسْرٍ مِنْکَ وَ مُعَافَاةٍ وَ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَ فِیمَا تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَکِیمِ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضَاءِ الَّذِی لَا یُرَدُّ وَ لَا یُبَدَّلُ أَنْ تَکْتُبَنِی مِنْ حُجَّاجِ بَیْتِکَ الْحَرَامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمْ الْمَشْکُورِ سَعْیُهُمْ الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمْ الْمُکَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئَاتُهُمْ وَ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ أَنْ تُطِیلَ لِی فِی عُمْرِی وَ تُوَسِّعَ عَلَیَّ مِنَ الرِّزْقِ الْحَلَالِ.
8- خواندن دعایی از رسول اکرم(ص) در شب اول ماه مبارک رمضان:
اللَّهُمَّ إِنَّهُ قَدْ دَخَلَ شَهْرُ رَمَضَانَ اللَّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضَانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ وَ جَعَلْتَهُ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى وَ الْفُرْقانِ اللَّهُمَّ فَبَارِکْ لَنَا فِی شَهْرِ رَمَضَانَ وَ أَعِنَّا عَلَى صِیَامِهِ وَ صَلَوَاتِهِ وَ تَقَبَّلْهُ مِنَّا
همچنین روایت است که پیامبر اعظم(ص) در شب اول ماه رمضان این دعا را مىخواندند:
الْحَمْدُلِلَّهِ الَّذِی أَکْرَمَنَا بِکَ أَیُّهَا الشَّهْرُ الْمُبَارَکُ اللَّهُمَّ فَقَوِّنَا عَلَى صِیَامِنَا وَ قِیَامِنَا وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْکافِرِینَ اللَّهُمَّ أَنْتَ الْوَاحِدُ فَلَا وَلَدَ لَکَ وَ أَنْتَ الصَّمَدُ فَلَا شِبْهَ لَکَ وَ أَنْتَ الْعَزِیزُ فَلَا یُعِزُّکَ شَیْءٌ وَ أَنْتَ الْغَنِیُّ وَ أَنَا الْفَقِیرُ وَ أَنْتَ الْمَوْلَى وَ أَنَا الْعَبْدُ وَ أَنْتَ الْغَفُورُ وَ أَنَا الْمُذْنِبُ وَ أَنْتَ الرَّحِیمُ وَ أَنَا الْمُخْطِئُ وَ أَنْتَ الْخَالِقُ وَ أَنَا الْمَخْلُوقُ وَ أَنْتَ الْحَیُّ وَ أَنَا الْمَیِّتُ أَسْأَلُکَ بِرَحْمَتِکَ أَنْ تَغْفِرَ لِی وَ تَرْحَمَنِی وَ تَجَاوَزَ عَنِّی إِنَّکَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
اعمال روز اول ماه رمضان:
* اوّل غسل کردن در آب جارى و ریختن سى کف آب بر سر که باعث ایمنى از جمیع دردها و بیماری است در تمام سال.
* دوّم کفى از گلاب بر رُو بزند تا از خوارى و پریشانى نجات یابد و قدرى هم بر سر خود بزند تا در آن سال از سرسام ایمن شود.
* سوّم دو رکعت نماز اوّل ماه و تصدّق را به عمل آورد.
* چهارم دو رکعت نماز کند؛ در رکعت اوّل حمد و اِنّا فَتَحْنا و در رکعت دوّم حَمْد و هر سوره که خواهد بخواند تا حق تعالى جمیع بدیها را در آن سال از او دور گرداند و در حفظ خدا باشد تا سال آینده.
* پنجم بعد از طلوع فجر این دعا را بخواند:
اَللّهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضانَ وَقَدِ افْتَرَضْتَ عَلَینا صِیامَهُ وَاَنْزَلْتَ
خدایا ماه رمضان آمد و تو روزه آن را بر ما واجب کرده اى و نازل فرموده اى
فیهِ الْقُرآنَ هُدىً لِلنّاسِ وَبَیناتٍ مِنَ الْهُدى وَالْفُرْقانِ اَللّهُمَّ اَعِنّا
در آن قرآن را که راهنماى مردم و حجتهایى از هدایت و تمیز (میان حق و باطل ) است خدایا کمک ده ما را
عَلى صِیامِهِ وَتَقَبَّلْهُ مِنّا وَتَسَلَّمْهُ مِنّا وَسَلِّمْهُ لَنا فى یسْرٍ مِنَک
بر گرفتن روزه اش و آن را از ما بپذیر و بخوبى از ما دریافتش کن و سالمش گردان براى ما در آسودگى
وَعافِیةٍ اِنَّک عَلى کلِّشَىْءٍ قَدیرٌ
و عافیت خودت که همانا تو بر هر چیز توانایى
* ششم بخواند دعای چهل و چهارم صحیفه کامله را اگر در شب نخوانده.
دعاى روز اول ماه رمضان
هفتم علامه مجلسى در زادالمعاد فرموده کلینى و شیخ طوسى و دیگران به سند صحیح روایت کرده اند که حضرت امام موسى کاظم علیه السلام فرمود که در ماه مبارک رمضان در اوّل سال یعنى روز اوّل ماه، چنانچه عُلماء فهمیده اند این دعا را بخوان و فرمود که هر که این دعا را براى رضاى خدا و بى شائبه اغراض فاسده و ریا بخواند در آن سال به او نرسد فتنه و گمراهى و نه آفتى که ضرر رساند به دین او یا بدن او و حق تعالى او را حفظ کند از شرّ آنچه در آن سال واقع مى شود، از بلاها و دعا این است:
اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُک
خدایا من از تو خواهم
بِاسْمِک الَّذى دانَ لَهُ کلُّشَىْءٍ وَبِرَحْمَتِک الَّتى وَسِعَتْ کلَّشَىْءٍ
به حق آن نامت که گردن نهاد در برابرش هر چیز و بدان رحمتت که فراگرفت هر چیز را
وَبِعَظَمَتِک الَّتى تَواضَعَ لَها کلُّشَىْءٍ وَبِعِزَّتِک الَّتى قَهَرْتَ کلَّشَىْءٍ
و بدان بزرگیت که فروتن شد در برابرش هر چیز و بدان عزتت که مقهور کرد هر چیز را
وَبِقُوَّتِک الَّتى خَضَعَ لَها کلُّشَىْءٍ وَبِجَبَرُوتِک الَّتى غَلَبَتْ کلَّشَىْءٍ
و بدان نیرویت که خاضع شد در برابرش هر چیز و به جبروتت که غالب آمد بر هر چیز
وَبِعِلْمِک الَّذى اَحاطَ بِکلِّشَىْءٍ یا نُورُ یا قُدُّوسُ یا اَوَّلُ قبْلَ
و به دانشت که هر چیز را احاطه کرده اى نور و اى منزه از هر عیب اى نخست پیش از
کلِّشَىْءٍ [وَیا باقِیاً بَعْدَ کلِّشَىْءٍ] یااَللّهُ یارَحْمنُ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ
هر چیز و اى باقى پس از هر چیز اى بخشاینده درود فرست بر محمد و آل
مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُغَیرُ النِّعَمَ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى
محمد و بیامرز از من گناهانى را که نعمتها را تغییر دهد و بیامرز از من گناهانى را که
تُنْزِلُ النِّقَمَ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تَقْطَعُ الرَّجاَّءَ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ
رنج و عذاب فرو ریزد و بیامرز از من گناهانى را که امید را قطع کند و بیامرز از من گناهانى را
الَّتى تُدیلُ الاْعْداَّءَ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تَرُدُّ الدُّعاَّءَ وَاغْفِرْ لِىَ
که دشمنان را چیره کند و بیامرز از من گناهانى را که دعا را باز گرداند و بیامرز از من
الذُّنُوبَ الَّتى یسْتَحَقُّ بِها نُزُولُ الْبَلاَّءِ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى
گناهانى که مردم را مستحق نزول بلا گرداند و بیامرز از من گناهانى را که
تَحْبِسُ غَیثَ السَّماَّءِ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تَکشِفُ الْغِطاَّءَ وَاغْفِرْ
باران آسمان را جلوگیرى کند و بیامرز از من گناهانى را که پرده را بالا زند و بیامرز
لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُعَجِّلُ الْفَناَّءَ وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُورِثُ النَّدَمَ
از من گناهانى را که در نابودى شتاب کند و بیامرز از من گناهانى را که پشیمانى آرد
وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تَهْتِک الْعِصَمَ وَاَلْبِسْنى دِرْعَک الْحَصینَةَ
و بیامرز از من گناهانى را که پرده ها را بدرد و زره محکمت را که پاره شدنى نیست
الَّتى لا تُرامُ وَعافِنى مِنْ شَرِّ ما اُحاذِرُ بِاللَّیلِ وَالنَّهارِ فى مُسْتَقْبَلِ
بر من بپوشان و سلامتم بدار از شر آنچه حذر مى کنم از آن در شب و روز در روزهاى آینده
سَنَتى هذِهِ اَللّهُمَّ رَبَّ السَّمواتِ السَّبْعِ وَرَبَّ الاْرَضینَ السَّبْعِ وَما
امسال من خدایا اى پروردگار آسمانهاى هفتگانه و اى پروردگار زمینهاى هفتگانه و آنچه
فیهِنَّ وَما بَینَهُنَّ وَرَبَّ الْعَرْشِ الْعَظیمِ وَرَبَّ السْبْعِ الْمَثانى
در آنها و آنچه مابین آنها است و اى پروردگار عرش عظیم و پروردگار هفت آیه (یعنى سوره حمد یا هفت سوره )
وَالْقُرْآنِ الْعَظیمِ وَرَبَّ اِسْرافیلَ وَمیکاَّئیلَ وَجَبْرَئیلَ وَرَبَّ مُحَمَّدٍ
و قرآن بزرگ و پروردگار اسرافیل و میکائیل و جبرئیل و پروردگار محمد
صَلَّى اللّهُ عَلَیهِ وَآلِهِ سَیدِ الْمُرْسَلینَ وَخاتَِمِ النَّبِیینَ اَسْئَلُک بِک وَبِما
صلى الله علیه و آله آقاى رسولان و خاتم پیمبران از تو خواهم به حق خودت و به حق آنچه
سَمَّیتَ بِهِ نَفْسَک یا عَظیمُ اَنْتَ الَّذى تَمُنُّ بِالْعَظیمِ وَتَدْفَعُ کلَّ
خود را بدان نام نهاده اى اى خداى بزرگ توئى که به نعمت عظیم منت نهى و هر محذور را دفع کنى
مَحْذُورٍ وَتُعْطى کلَّ جَزِیلٍ وَتُضاعِفُ الْحَسَناتِ بِالْقَلیلِ وَبِالْکثیرِ
و هر عطاى شایانى را تو عطا کنى و دو چندان کنى کارهاى نیک را به کم و زیاد
وَتَفْعَلُ ما تَشاَّءُ یا قَدیرُ یا اَللّهُ یا رَحْمنُ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَاَهْلِ بَیتِهِ
و مى کنى هر کارى را بخواهى اى توانا اى خدا اى بخشاینده درود فرست بر محمد و خاندانش
وَاَلْبِسْنى فى مُسْتَقْبَلِ سَنَتى هذِهِ سِتْرَک وَنَضِّرْ وَجْهى بِنُورِک
و بپوشان بر من در آینده این سال پرده خویش را و چهره ام را به نور خویش منور گردان
وَاَحِبَّنى بِمَحبَّتِک وَبَلِّغْنى رِضْوانَک وَشَریفَ کرامَتِک وَجَسیمَ
و به محبت خویش دوستم بدار و مرا به مقام خوشنودى خود و بزرگوارى شریفت و عطاى بزرگت
عَطِیتِک وَاَعْطِنى مِنْ خَیرِ ما عِنْدَک وَمِنْ خَیرِ ما اَنْتَ مُعْطیهِ اَحَداً
نائل گردان و عطا کن به من از بهترین چیزى که نزد تو است و از بهتر چیزى که عطا مى کنى بر یکى
مِنْ خَلْقِک وَاَلْبِسْنى مَعَ ذلِک عافِیتَک یا مَوْضِعَ کلِّ شَکوى وَیا
از خلق خویش و با آنها لباس عافیتت را هم بر من بپوشان اى مرجع هر شکایت و اى
شاهِدَ کلِّ نَجْوى وَیا عالِمَ کلِّ خَفِیةٍ وَیا دافِعَ ما تَشاَّءُ مِنْ بَلِیةٍ یا
گواه بر هر راز و اى داناى هر پنهان و اى جلوگیرنده از هر بلا که خواهى اى
کریمَ الْعَفْوِ یا حَسَنَ التَّجاوُزِ تَوَفَّنى عَلى مِلَّةِ اِبْراهیمَ وَفِطْرَتِهِ
بزرگوار گذشت اى نیکو درگذر بمیران مرا بر کیش ابراهیم و فطرت او
وَعَلى دینِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَیهِ و الِهِ وَسُنَّتِهِ وَعَلى خَیرِ الْوَفاةِ
و بر دین محمد صلى الله علیه و آله و طریقه اش و بر بهترین مردنها
فَتَوَفَّنى مُوالِیاً لاِولِیاَّئِک وَمُعادِیاً لاِعْداَّئِک اَللّهُمَّ وَجَنِّبْنى فى هذِهِ
پس بمیرانم در آن حال که دوست دار دوستانت و دشمن دشمنانت باشم خدایا و مرا در این
السَّنَةِ کلَّ عَمَلٍ اَوْ قَوْلٍ اَوْ فِعْلٍ یباعِدُنى مِنْک وَاَجْلُِبْنى اِلَى کلِّ
سال از هر کارى یا گفتارى یا عملى که مرا از تو دور کند دورم بدار و به سوى کار یا گفتار یا
عَمَلٍ اَوْ قَوْلٍ اَوْ فِعْلٍ یقَرِّبُنى مِنْک فى هذِهِ السَّنَةِ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
عملى که مرا در این سال به تو نزدیک سازد بکشانم اى مهربانترین مهربانان
وَامْنَعْنى مِنْ کلِّ عَمَلٍ اَوْ قَوْلٍ اَوْ فِعْلٍ یکونُ مِنّى اَخافُ ضَرَرَ
و بازم دار از هر کارى یا گفتارى یا کردارى که از من سر زند و از سرانجام زیان آورش
عاقِبَتِهِ وَاَخافُ مَقْتَک اِیاىَ عَلَیهِ حِذارَ اَنْ تَصْرِفَ وَجْهَک الْکریمَ
بیمناک باشم و از خشمت بخاطر آن بر خویش بترسم ، بترسم از اینکه توجه کریمانه ات
عَنّى فَاَسْتَوجِبَ بِهِ نَقْصاً مِنْ حَظٍّ لى عِنْدَک یا رَؤُفُ یا رَحیمُ
را از من بگردانى و بدان جهت مستوجب نقصانى از بهره اى که پیش تو دارم گردم اى با عطوفت اى مهربان
اَللّهُمَّ اجْعَلْنى فى مُسْتَقْبَلِ سَنَتى هذِهِ فى حِفْظِکوفى جِوارِک
خدایا در آینده امسال مرا در حفظ و پناه
وَفى کنَفِک وَجَلِّلْنى سِتْرَ عافِیتِک وَهَبْ لى کرامَتَک عَزَّ جارُک وَجَلَّ
و کنف خودت قرارم ده و پرده عافیت خود را بر من بپوشان و از بزرگوارى خویش بر من ببخش عزیز است پناهنده به تو
ثَناَّؤُک وَلا اِلهَ غَیرُک اَللّهُمَّ اجْعَلْنى تابِعاً لِصالِحى مَنْ مَضى مِنْ
و والا است ستایشت و معبودى جز تو نیست خدایا مرا پیرو شایستگان از اولیاء گذشته ات قرارم ده
اَوْلِیاَّئِک وَاَلْحِقْنى بِهِمْ وَاجْعَلْنى مُسَلِّماً لِمَنْ قالَ بِالصِّدْقِ عَلَیک
و بدانها ملحقم کن و چنانم کن که براى آنانکه از جانب تو به حقیقت سخن گفتند
مِنْهُمْ وَاَعُوذُ بِک اللّهُمَّ اَنْ تُحیطَ بى خَطیئَتى وَظُلْمى وَاِسْرافى
تسلیم باشم و پناه مى برم به تو خدایا از اینکه فرا گیردم خطا و ستم و زیاده رویم
عَلى نَفْسى وَاتِّباعى لِهَواىَ وَاشْتِغالى بِشَهَواتى فَیحُولُ ذلِک
بر خویشتن و پیرویم از هواى نفس و سرگرمیم به شهوات و در نتیجه آنها میان من
بَینى وَبَینَ رَحْمَتِک وَرِضْوانِک فَاَکونُ مَنْسِیاً عِنْدَک مُتَعَرِّضاً
و رحمت و خوشنودى تو حائل گردد و کار بدانجا کشد که فراموش درگاهت شوم و به آنچه موجب خشم
لِسَخَطِک وَنِقْمَتِک اَللّهُمَّ وَفِّقْنى لِکلِّ عَمَلٍ صالِحٍ تَرْضى بِهِ عَنّى
و عقوبت تو است دست زنم خدایا موفقم بدار براى هر عمل شایسته اى که به وسیله آن از من خشنود
وَقَرِّبْنى اِلَیک زُلْفى اَللّهُمَّ کما کفَیتَ نَبِیک مُحَمَّداً صَلَّى اللّهُ عَلَیهِ
شوى و مرا به مقام قرب خویش نزدیک کن خدایا چنانچه هراس دشمن را از پیامبرت محمد صلى الله علیه
وَ الِهِ هَوْلَ عَدُوِّهِ وَفَرَّجْتَ هَمَّهُ وَکشَفْتَ غَمَّهُ وَصَدَقْتَهُ وَعْدَک
و آله کفایت فرمودى و اندوهش را برطرف کردى و غمش را زدودى و به وعده ات درباره اش وفا کردى
وَاَنْجَزْتَ لَهُ عَهْدَک اَللّهُمَّ فَبِذلِک فَاکفِنى هَوْلَ هذِهِ السَّنَةِ وَآفاتِها
و پیمانت را با او به پایان رساندى خدایا به همان ترتیب هراس این سال و آفات
وَاَسْقامَها وَفِتْنَتَها وَشُرُورَها وَاَحزانَها وَضیقَ الْمَعاشِ فیها
و امراض و بلاها و شرور و اندوهها و تنگى و فشار زندگى را از من دور فرما
وَبَلِّغْنى بِرَحْمَتِک کمالَ الْعافِیةِ بِتَمامِ دَوامِ النِّعْمَةِ عِنْدى اِلى مُنْتَهى
و به رحمت خویش برسان مرا به کمال عافیت بوسیله ادامه نعمتت که پیش من دارى تا پایان
اَجَلى اَسْئَلُک سُؤ الَ مَنْ اَساَّءَ وَظَلَمَ وَاسْتَکانَ وَاعْتَرَفَ وَاَسْئَلُک اَنْ
عمرم ، و از تو خواهم خواستن کسى که گناه کرده و بر خویش ستم کرده و به حال بیچارگى افتاده و به گناه خویش معترف است از تو خواهم
تَغْفِرَ لى ما مَضى مِنَ الذُّنُوبِ الَّتى حَصَرَتْها حَفَظَتُک وَاَحْصَتْها
که بیامرزى گناهان گذشته مرا آنها را که نگهبانانت ثبت کرده و فرشتگان
کرامُ مَلاَّئِکتِک عَلَىَّ وَاَنْ تَعْصِمَنى اِلهى مِنَ الذُّنُوبِ فیم ا بَقِىَ
بزرگوارت شماره کرده اند و نگاهم دارى خدایا از گناهان در آینده
مِنْ عُمْرى اِلى مُنْتَهى اَجَلى یا اَللّهُ یا رَحْمنُ یا رَحیمُ صَلِّ عَلَى
عمرم تا پایان عمرم اى خدا اى بخشاینده اى مهربان درود فرست بر
مُحمَّدٍ وَاَهْلِ بَیتِ مُحَمَّدٍ وَ اتِنى کلَّ ما سَئَلْتُک وَرَغِبْتُ اِلَیک فیهِ
محمد و خاندان محمد و بده به من همه آنچه را از تو خواستم و درباره اش مشتاقانه به درگاهت آمدم
فَاِنَّک اَمَرْتَنى بِالدُّعاءِ وَتَکفَّلْتَ لى بِالاِْجابَةِ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
زیرا تو خود دستور دعایم دادى و اجابت آن را نیز برایم به عهده گرفتى اى مهربانترین مهربانان
* فقیر گوید که سید این دعا را در شب اوّل ماه ذکر فرموده.